ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ (BUSINESS PLANS)
Ένα Επιχειρηματικό Σχέδιο “BUSINESS PLAN” αποτελεί ένα ολοκληρωμένο μοντέλο για την αξιολόγηση, την ανάπτυξη και την διαχείριση μιας επιχείρησης. Απώτερος σκοπός του είναι η επιτυχής αναδιάρθρωση μέσω των στρατηγικών προτάσεων, αλλά και μοντέλων που προβάλλονται στη μελέτη, με στόχο τη βιωσιμότητα και την περαιτέρω ανάπτυξη μιας επιχείρησης.
Το επιχειρηματικό σχέδιο απαντά σε ερωτήματα όπως το που βρίσκεται η επιχείρηση τώρα, που πρέπει να κατευθυνθεί, και τι θα πρέπει να περιμένει στη νέα της κατάσταση. Η δομή ενός επιχειρηματικού σχεδίου επομένως, για τον παραπάνω λόγο, χωρίζεται σε δύο νοητές ενότητες από τις οποίες στην πρώτη έχουμε καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης της επιχείρησης και στη δεύτερη τις προτάσεις για βελτίωση.
Σε ένα επιχειρηματικό σχέδιο γίνεται προσπάθεια να καλυφθεί, όσο τον δυνατόν πιο συνοπτικά, αλλά χωρίς να παραλείπονται βασικοί τομείς, το σύνολο των απαραίτητων βημάτων για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της επιχειρηματικής δράσης με στόχο να βοηθηθεί η Διοίκηση της επιχείρησης και να έχουν οι υπεύθυνοι υλοποίησης των διαφόρων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μια σφαιρική και ολοκληρωμένη εικόνα, για να μπορούν να συντονίζουν και να ελέγχουν τις εξελίξεις.
Ορισμένοι τομείς αναλύονται περισσότερο από άλλους, γιατί μπορεί να θεωρηθούν με βάση την εμπειρία του μελετητή αλλά και τις απόψεις της Διοίκησης της επιχείρησης ότι είναι πιο ζωτικοί από κάποιους άλλους, αλλά και πιο σημαντικοί σύμφωνα πάντα με τις συνθήκες και τάσεις που επιβάλει η αγορά.
Η Εταιρία PROSPERITY ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ε.Π.Ε., διαθέτοντας πολυετή εμπειρία, αναλαμβάνει τη μελέτη και τη σύνταξη επιχειρηματικών σχεδίων τόσο για λογαριασμό ιδιωτικών επιχειρήσεων, όσο και για λογαριασμό Φορέων και οργανισμών του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η αποστολή (mission) μιας επιχείρησης προσδιορίζεται με την απάντηση στα παρακάτω ερωτήματα:
«Ποια είναι η δραστηριότητα μας?»
«Ποια θα πρέπει να είναι η δραστηριότητα μας?»
«Με τι είδους δραστηριότητες πρέπει να ασχοληθούμε?»
Οι παραπάνω ερωτήσεις παρόλο που εκ πρώτης όψεως φαίνονται εύκολες, αντίθετα είναι οι ποιο δύσκολες ερωτήσεις που τα στελέχη μιας επιχείρησης καλούνται να δώσουν απάντηση.
Ολόκληρες επιχειρήσεις και κλάδοι επιχειρήσεων δεν υπάρχουν πια ή απέτυχαν στο να είναι βιώσιμες γιατί δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν το σκοπό ύπαρξης τους, το χώρο στον όποιο δραστηριοποιούνται, και επομένως να θέσουν τις βάσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη τους. Για παραπάνω στοιχεία όσον αφορά την αποστολή και το όραμα μιας επιχείρησης υπάρχει μια τεράστια και αξιόλογη βιβλιογραφία, στο μεγαλύτερο ποσοστό αγγλόφωνη, με πραγματικά παραδείγματα εταιρειών και case studies. Ιδιαίτερη αξία έχουν οι αναφορές σε αυτό το θέμα από το πολύ αξιόλογο περιοδικό Harvard Business Review (H.B.R.) όπως επίσης και το Marketing Myopia. Το όραμα μιας επιχείρησης είναι η προέκταση της αποστολής. Αποτελεί και προσδιορίζει μια κατάσταση την οποία οραματίζεται να έχει μια επιχείρηση στο μέλλον.
Στόχοι (objectives) είναι τα επιθυμητά αποτελέσματα, τα οποία η επιχείρηση προσπαθεί να πετύχει με μια σειρά προγραμματισμένων ενεργειών και δράσεων (στρατηγικών / πολιτικών) μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Όταν η αποστολή της επιχείρησης είναι καθορισμένη, οι στόχοι προσδιορίζουν τα αποτελέσματα, τα οποία αναμένονται κατά την επιδίωξη της αποστολής της.
Σε όλες σχεδόν τις επιχειρήσεις οι στόχοι επιδιώκονται κατά σειρά προτεραιότητας. Η αποστολή της επιχείρησης είναι, κατά κάποια έννοια, ο κυριότερος στόχος, ο οποίος κατατάσσεται στο ανώτερο επίπεδο της σειράς προτεραιότητας. Κατόπιν ακολουθούν οι στόχοι, που επηρεάζουν ολόκληρη την επιχείρηση και καλούνται γενικοί στόχοι της επιχείρησης. Παραδείγματα στόχων είναι τα εξής:
1. Αύξηση του μεριδίου αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο.
2. Έρευνα και παρακολούθηση της βιομηχανίας σε Ελληνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Η αύξηση του μεριδίου αγοράς περιλαμβάνει αντίστοιχα υπό-κατηγορίες στόχων όπως:
Α) καινοτομίες στη διαδικασία παραγωγής.
Β) καλύτερες υπηρεσίες όσον αφορά την «υποστήριξη των προϊόντων».
Γ) αύξηση της αποδοτικότητας των εργαζόμενων.
Δ) νέα προϊόντα.
Ε) βαρύτητα στο Marketing της εταιρείας, κ.λ.π.
Η έρευνα και η παρακολούθηση της βιομηχανίας περιλαμβάνει υπό-κατηγορίες στόχων όπως:
Α) συμμετοχή αλλά και επισκέψεις σε εκθέσεις του κλάδου σε παγκόσμιο επίπεδο.
Β) συνεχής έρευνα για την βιομηχανία και τις τάσεις της αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και των λειτουργιών της εταιρείας (το business plan μπορούμε να το κατατάξουμε εδώ).
Γ) συνεχής επαναπροσδιορισμός των στόχων, των ευκαιριών αλλά και των απειλών για την εταιρεία κ.λ.π.
Οι στόχοι οι οποίοι θα τεθούν πρέπει να ανταποκρίνονται και να αποτελούν συνέχεια της αποστολής της επιχείρησης. Πρέπει να έχουν όλα τα βασικά χαρακτηριστικά, όπως η αναφορά στον κλάδο – βιομηχανία στον οποίο δραστηριοποιείται, στο τμήμα της αγοράς που στοχεύει, στο γεωγραφικό τμήμα της αγοράς, όπως επίσης η αναφορά στην παραγωγική διαδικασία αλλά και στο εμπόριο.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο στη διαμόρφωση των στόχων αποτελεί ο χρονικός ορίζοντας ο οποίος προβάλλεται για κάθε στόχο αλλά και κατηγορία στόχων. Και εδώ από την επιχείρηση υπάρχει βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη περίοδος, η οποία εξετάζεται και προσαρμόζεται διαρκώς λόγω της δυναμικότητας του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν σταθεροί κανόνες, οι οποίοι να υπαγορεύουν το πιο κατάλληλο χρονικό διάστημα για τα διαφορετικά επίπεδα στόχων. Το σημαντικότερο σημείο είναι να αναγνωρίζεται το γεγονός ότι κάθε στόχος, με λίγες μόνο εξαιρέσεις πρέπει να έχει ένα χρονικό ορίζοντα για να επιτευχθεί. Ο προσδιορισμός του μεγέθους ενός δεδομένου στόχου πρέπει να γίνεται σε συνδυασμό με τον προσδιορισμό του χρονικού ορίζοντα.
Και πραγματικά, οι αλλαγές που συντελούνται σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο είναι τόσο γρήγορες και τόσο δραματικές που ο μακροπρόθεσμος χρονικός ορίζοντας αλλά και σχεδιασμός έχει περιοριστεί σε πολλές περιπτώσεις στον 1,5 με 2 χρόνια από εκεί που πριν δύο δεκαετίες ήταν στα 5 χρόνια.
Το εξωτερικό περιβάλλον μιας επιχείρησης μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες ή και κινδύνους για την επιχείρηση. Αυτό φυσικά θα επηρεάσει τον καθορισμό των στόχων. Επίσης οι ομάδες εκτός επιχείρησης οι λεγόμενοι (stakeholders) προμηθευτές, ανταγωνιστές κ.λ.π., μπορούν να επηρεάσουν τη διαμόρφωση των στόχων κατά διάφορους τρόπους.
Αναμφισβήτητα, οι διαθέσιμοι πόροι (δυνατότητες και αδυναμίες) της επιχείρησης, σε συνδυασμό με τις ευκαιρίες ή κινδύνους του εξωτερικού περιβάλλοντος της, είναι ακόμη ένας παράγοντας, όπως επίσης άλλος παράγοντας είναι οι αξίες των στελεχών, που πλαισιώνουν την επιχείρηση, και αναπτύσσονται μέσω της εκπαίδευσης τους, της πείρας τους και τις πληροφορίες που παίρνουν στην εργασία τους.
Ακόμη ένα σημαντικό κλειδί για την επιτυχία μιας επιχείρησης είναι η γνωστοποίηση της αποστολής και των στόχων. Η επιχείρηση θα πρέπει με σαφήνεια και ακρίβεια να καθιστά γνωστή την αποστολή της και των κυριότερων στόχων σε όλο το ανθρώπινο δυναμικό (στελέχη, υπαλλήλους, εργάτες) αλλά ακόμη και σε άλλες ομάδες κοινού με τις οποίες οι επιχείρηση συνεργάζεται. Έχει αποδειχτεί ότι η περιγραφή της αποστολής σε όλο το ανθρώπινο δυναμικό, ενεργεί σαν ένα αόρατο χέρι που τους κατευθύνει και τους συντονίζει για την από κοινού πραγματοποίηση των στόχων της επιχείρησης.
Σε μια σύγχρονη, και προσανατολισμένη στην αγορά επιχείρηση καταρτίζονται κάθε χρόνο πολλά προγράμματα στρατηγικής για τα προϊόντα της σε μια μεγάλη ποικιλία σταδίων ζήτησης – κάποια για πτωτική ζήτηση, κάποια για πλήρη ζήτηση, κάποια για ακανόνιστη ζήτηση, κ.λ.π. Κάθε πρόγραμμα προσπαθεί να διατηρήσει μια στρατηγική προσαρμογή μεταξύ των αντικειμενικών στόχων και των πόρων της επιχείρησης από τη μια και των ευκαιριών της αγοράς που υπόκεινται διαρκώς σε αλλαγές από την άλλη. Αν συνδυαστούν τα προγράμματα και οι στρατηγικές αυτές, απαρτίζουν το γενικότερο στρατηγικό πλάνο της επιχείρησης
Κατά την ανάπτυξη και την εκτέλεση αυτών των προγραμμάτων, πρέπει να γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ των στρατηγικών και των τακτικών – πολιτικών της επιχείρησης. Μια στρατηγική είναι ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα που περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο θα συνδυαστούν οι τακτικές και οι πολιτικές. Οι τακτικές είναι βραχυπρόθεσμα προγράμματα που σχεδιάζονται με σκοπό την επίτευξη αυτών των μακροπρόθεσμων προγραμμάτων.