ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ “6-ΣΙΓΜΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ”
Με αφορμή τις συζητήσεις που γίνονται τα τελευταία χρόνια σχετικά με την προσέγγιση 6-σίγμα, θα επιχειρήσουμε εδώ να λύσουμε το γρίφο γύρω από την προσέγγιση ‘’6-σίγμα ποιότητα’’ και να απαντήσουμε σε ορισμένες ερωτήσεις.
Το 1990 η MOTOROLA ανακοίνωσε για πρώτη φορά την προσπάθειά της να επιτύχει ‘’6-σίγμα ποιότητα’’ στα προϊόντα της. Έκτοτε η φράση αυτή έγινε πολύ δημοφιλής και ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις (ABB, TexasInstruments κλπ.) συχνά αναφέρουν ότι εφαρμόζουν προγράμματα 6-σίγμα ποιότητας. Τον Ιανουάριο του 1996 η GeneralElectric ανακοίνωσε το δικό της πρόγραμμα με όραμα ποιότητας ‘’Πλήρη ικανοποίηση των αναγκών των πελατών με κερδοφορία’’ και στόχο ‘’Επίτευξη επιπέδου 6-σίγμα ποιότητας το 2000.’’ Τι είναι όμως 6-σίγμα ποιότητα;
6-σίγμα είναι όρος της στατιστικής και έχει να κάνει με την κανονική κατανομή των χαρακτηριστικών (αντοχή, διάσταση, σκληρότητα κ.α.) των παραγόμενων προϊόντων. Πρακτικά σημαίνει τον περιορισμό των ελαττωματικών προϊόντων μιας διεργασίας σε επίπεδο 3,4 κομμάτια στο εκατομμύριο (parts per million). Σε κάθε παραγωγική διαδικασία θέτεις ένα στόχο και τα όρια προδιαγραφών, επιδιώκοντας να παράγεις προϊόντα εντός των προδιαγραφών. Το επίπεδο ποιότητας 6-σίγμα περιορίζει τη διασπορά των τιμών γύρω από το στόχο επιτρέποντας ελάχιστα προϊόντα να βγουν εκτός προδιαγραφών.
Στον Πίνακα 1 βλέπουμε, σύμφωνα με τους Πίνακες πιθανοτήτων της κανονικής κατανομής, πόσα ελαττωματικά (εκτός προδιαγραφών) προϊόντα αντιστοιχούν σε κάθε επίπεδο ποιότητας. Για επίπεδο ποιότητας 6-σίγμα τα εκτός προδιαγραφών προϊόντα είναι 2 κομμάτια στο δισεκατομμύριο. Ουσιαστικά μηδέν. Γιατί όμως η MOTOROLA ανακοίνωσε ότι 6-σίγμα αντιστοιχεί σε 3,4 κομμάτια στο εκατομμύριο;
| Επίπεδο ποιότητας | Ελαττωματικά ανά 1000 κομμάτια | Ελαττωματικά ανά εκατομμύριο κομμάτια |
|
1 σίγμα
|
317
|
317.310
|
|
2 σίγμα
|
45
|
45.500
|
|
3 σίγμα
|
2,7
|
2.700
|
|
3,5 σίγμα
|
0,465
|
465
|
|
4 σίγμα
|
0,063
|
63
|
|
4,5 σίγμα
|
0,0068
|
6,8
|
|
5 σίγμα
|
0,00057
|
0.57
|
|
6 σίγμα
|
0,000002
|
0.002
|
Πίνακας 1. Επίπεδα ποιότητας και αντίστοιχοι αριθμοί ελαττωματικών
6-σίγμα πράγματι αντιστοιχεί σε 2 κομμάτια στο δισεκατομμύριο όταν όμως η διεργασία είναι κεντραρισμένη στο στόχο. Όταν ο μέρος όρος της διεργασίας δηλαδή είναι ο στόχος. Εάν ο μέσος όρος όμως της διεργασίας αποκλίνει από το στόχο τι γίνεται; Η MOTOROLA εκτίμησε το 1990 ότι σε ένα μεγάλο αριθμό παρτίδων υλικών που επεξεργάζεται μπορεί κανείς να αναμένει απόκλιση του μέσου όρου των διεργασιών μέχρι και 1,5-σίγμα από το στόχο. Η MOTOROLA κάνοντας αυτή την παραδοχή προσπάθησε να κάνει τις διεργασίες της ανθεκτικές (robust) στις αναπόφευκτες μεταβολές, ώστε και πάλι οι διεργασίες της να δίνουν προϊόντα εντός των προδιαγραφών. Έτσι το επίπεδο ποιότητας 6-σίγμα με απόκλιση από το στόχο 1,5-σίγμα δίνει βάσει πιθανοτήτων της κανονικής κατανομής 3,4 κομμάτια στο εκατομμύριο ελαττωματικά.
Μία άλλη ερώτηση είναι γιατί η MOTOROLA επέλεξε εξ’ αρχής το επίπεδο ποιότητας 6-σίγμα. Γιατί δεν επέλεξε το 4-σίγμα ή το 5-σίγμα ή το 7-σίγμα; Ήταν τυχαία επιλογή ή υπήρχε ειδικός λόγος; Τίνος απόφαση ήταν να στοχεύσουν στο 6-σίγμα; Ήταν απόφαση των μηχανικών παραγωγής της ή της Διοίκησης;
Η απάντηση έχει να κάνει με τα προϊόντα και τις διεργασίες της MOTOROLA. Στην αρχή είδαμε ένα στόχο που έχουν όλες οι επιχειρήσεις. Να ικανοποιούν πλήρως τις ανάγκες των πελατών με τρόπο που να τις επιτρέπει να έχουν κέρδη. Για να ανεβεί μια εταιρία από ένα επίπεδο ποιότητας σε ένα άλλο (πχ. από 3-σίγμα σε 4-σίγμα), ουσιαστικά για να περιορίσει την διασπορά της διεργασίας, απαιτείται μια τρομερή προσπάθεια και ένα πολύ υψηλό κόστος. Απαιτούνται εκπαίδευση προσωπικού και προγράμματα συνεχούς βελτίωσης, επενδύσεις σε καλύτερη τεχνολογία, μέθοδοι στατιστικού σχεδιασμού πειραμάτων κλπ. Πόσο μάλλον να ανεβεί σε 6-σίγμα επίπεδο. Το κόστος αυξάνεται εκθετικά. Και το κόστος είναι κάτι που κάθε εταιρία το υπολογίζει σοβαρά.
Εφαρμόζοντας 3-σίγμα επίπεδο ποιότητας βλέπουμε από τον Πίνακα 1 ότι 2700 εξαρτήματα στο εκατομμύριο είναι εκτός προδιαγραφών. Το νούμερο είναι πολύ μικρό, γι’ αυτό οι περισσότερες εταιρίες έχουν σαν στόχο το 3-σίγμα. Και μάλιστα δεν μπορούν ούτε αυτό να επιτύχουν. Δεν είναι αρκετό όμως για τη MOTOROLA. Η MOTOROLA κατασκευάζει προϊόντα με 1200 εξαρτήματα ή βήματα διεργασίας. 3-σίγμα ποιότητα σημαίνει 3,24 κατά μέσο όρο ελαττωματικά εξαρτήματα ανά προϊόν ή 40 προϊόντα στα 1000 χωρίς ελάττωμα!! Εάν συνέχιζε έτσι η εταιρία θα είχε κλείσει.
Η MOTOROLA επέλεξε το επίπεδο 6-σίγμα ποιότητας μελετώντας την ισχυρή σχέση που υπάρχει μεταξύ των ελαττωματικών εξαρτημάτων και την απόδοση των προϊόντων, την αξιοπιστία, τον κύκλο ζωής, τα αποθέματα, τους χρόνους παραγωγής κλπ. Ήταν μια απόφαση που αφορούσε μόνο τα προϊόντα της συγκεκριμένης εταιρίας. Με άλλα λόγια η MOTOROLA είναι ευχαριστημένη μόνο με 6-σίγμα επίπεδο ποιότητας γιατί τότε μόνο παράγει προϊόντα χωρίς ελάττωμα. Με βάση αυτή τη μελέτη η Διοίκηση πήρε με βαριά καρδιά την απόφαση να επενδύσει εκατομμύρια δολάρια στο πρόγραμμα βελτίωσης 6-σίγμα. Ήταν επομένως θέμα επιβίωσης το να περιορίσει τη διασπορά στις διεργασίες της και τον αριθμό των ελαττωματικών εξαρτημάτων. Και ήταν μια καθαρά επιχειρηματική απόφαση. Άλλες επιχειρήσεις με διαφορετικά προϊόντα μπορεί να είναι ευχαριστημένες με 3 ή 4-σίγμα επίπεδο ποιότητας. Η απόφαση της MOTOROLA δεν πρέπει να τις παρασύρει στο να προσπαθήσουν οπωσδήποτε για το 6-σίγμα.
Μετά την επίτευξη του επιπέδου ποιότητας 6-σίγμα, η MOTOROLA δεν έχει στόχο να πάει σε μεγαλύτερο επίπεδο 7-σίγμα γιατί αυτό δεν θεωρείται απαραίτητο. Αυτό που προσπαθεί τώρα είναι να κεντράρει τις διεργασίες της πάνω στο στόχο, ώστε να μην υπάρχει η 1,5-σίγμα απόκλιση και έτσι τα ελαττωματικά να περιοριστούν στα 2 κομμάτια στο δισεκατομμύριο. Ο νέος στόχος απαιτεί μικρότερη προσπάθεια όπως την εκπαίδευση των εργαζομένων σε μεθόδους και τεχνικές στατιστικής επίλυσης προβλημάτων. Το νέο πρόγραμμά της ονομάζεται ‘’Dubbed Six sigma Centered’’.
Μιλτιάδης Βολοτόπουλος
Χημικός Μηχανικός, MSc Quality Management, Member of the Chartered Quality Institute,
Σύμβουλος Διαπίστευσης και Συστημάτων Διαχείρισης.